Lubelskie obchody 43. rocznicy wprowadzenia w Polsce stanu wojennego
W piątek, 13 grudnia, Lublin stanie się miejscem obchodów upamiętniających rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, ogłoszonego w 1981 roku przez władze komunistyczne. Wydarzenie to zapisało się w historii Polski jako czas brutalnych represji i ograniczenia podstawowych wolności obywatelskich. Tegoroczne obchody obejmują bogaty program wydarzeń, w tym wystawy, koncerty czy rekonstrukcje historyczne.
O godzinie 10:00 w lubelskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej rozpocznie się historyczny blok edukacyjny. Uczestnicy będą mieli okazję wysłuchać prelekcji i wykładów na temat stanu wojennego, a także zapoznać się z prezentacjami multimedialnymi. Wydarzenie ma na celu przybliżenie zarówno przyczyn, jak i skutków tego tragicznego okresu w dziejach Polski.
Natomiast już od wczesnych godzin porannych na ulicach Lublina będzie można spotkać rekonstruktorów, którzy wcielą się w funkcjonariuszy ZOMO – formacji odpowiedzialnej za tłumienie oporu społecznego podczas stanu wojennego. Pierwsze inscenizacje zaplanowano na godz. 7:00 na ul. Królewskiej. Dodatkowe patrole ZOMO pojawią się w godzinach 14:30–17:00 między ulicą Królewską a placem Litewskim. Rekonstruktorzy zadbają o wierne odwzorowanie dramatycznych wydarzeń lat 80., przypominając młodszym pokoleniom o skali represji, z jakimi musieli mierzyć się Polacy.
Z kolei na godz. 17:00 zaplanowano ułożenie krzyża ze zniczy przed pomnikiem Konstytucji 3 Maja na Placu Litewskim, będące symbolicznym hołdem dla ofiar stanu wojennego. Wydarzeniu towarzyszyć będzie występ chóru z XXVII Liceum Ogólnokształcącego im. Zesłańców Sybiru. Po uroczystości uczestnicy będą mogli posilić się wojskową grochówką.
Wcześniej, bo o godzinie 14:15 na placu Litewskim otwarta zostanie wystawa przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej. Ekspozycja ukazuje mechanizmy polityczne wprowadzenia stanu wojennego oraz jego konsekwencje dla życia codziennego Polaków. Wystawa jest częścią ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej, mającej na celu upamiętnienie ofiar oraz edukowanie społeczeństwa na temat historii Polski.
>>> CZYTAJ RÓWNIEŻ: Obchody 80. rocznicy powstania Państwowego Muzeum na Majdanku. Zobacz zdjęcia
Później, o godz. 18:00 w kościele Powizytkowskim przy ul. Narutowicza 6 odprawiona zostanie Msza Święta w intencji Ojczyzny oraz ofiar stanu wojennego. Bezpośrednio po nabożeństwie, o godz. 19:00, uczestnicy wyruszą w przemarszu ulicami Lublina, niosąc znicze pod Światło Pamięci Ofiar Komunizmu i pomnik bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Pochód zakończy się kolejną rekonstrukcją patroli ZOMO, tym razem pod Centrum Spotkania Kultur.
Na zakończenie dnia, o godz. 20:00, w Centrum Spotkania Kultur odbędzie się koncert zespołu „Ślepcy” Norberta „Smoły” Smolińskiego. Muzyka stanie się symbolicznym podsumowaniem obchodów, przypominając o sile buntu i walce o wolność, które zawsze towarzyszyły Polakom w trudnych chwilach.
13 grudnia 1981
W nocy z 12 na 13 grudnia grudnia 1981 roku ogłoszono w Polsce stan wojenny, który trwał do 22 lipca 1983 roku. Rozpoczął się on od internowania działaczy opozycyjnych i zawieszenia działalności organizacji społecznych oraz związków zawodowych.
W Lublinie pierwsze internowanie, miało miejsce już ok. godziny 23:30. W tym samym czasie milicja weszła do siedziby Zarządu Regionu „Solidarność” w Lublinie, a oddziały ZOMO zdemolowały większość pomieszczeń.
Pierwszego dnia stanu wojennego w działania zaangażowano ponad 30 tys. funkcjonariuszy MSW i 70 tys. żołnierzy. Powołano Wojskową Radę Ocalenia Narodowego, a w całym kraju internowano około 10 tysięcy osób. Koszty społeczne były ogromne: śmierć poniosło około 100 osób, a tysiące był represjonowanych, skazanych przez komunistyczne sądy lub zmuszonych do emigracji.
fot. Sławomir Smyk | Biblioteka Multimedialna – Ośrodek Brama Grodzka Teatr NN
