Lublin R-XIII znów wzbije się w niebo. Rusza budowa repliki legendarnego samolotu

Powstał w lubelskich zakładach „Plage i Laśkiewicz” jako odpowiedź na potrzeby przedwojennej armii. Był łącznikiem na froncie, symbolem polskiej myśli technicznej i jedynym samolotem II RP, który w nazwie miał Lublin. Teraz, po blisko stu latach, ruszają prace nad stworzeniem jego latającej repliki. W projekt zaangażowały się środowiska naukowe, pasjonaci historii i Miasto.

Lublin R-XIII powstawał w latach 30. XX wieku w lubelskich zakładach „Plage i Laśkiewicz”. Był odpowiedzią na potrzeby armii, która wymagała samolotu towarzyszącego wojsku, działającego na linii frontu i śledzącego ruchy wojsk.

– Takiego, który będzie łącznikiem między armiami, jednocześnie mogąc operować na bardzo niedogodnych, krótkich lądowiskach – opowiada Damian Majsak, redaktor naczelny Magazynu Militaria. – W zakładach mechanicznych Plagego-Laskiewicza wyprodukowano ponad 270 egzemplarzy tego samolotu w różnych wersjach, głównie dla wojska. Wykonano również egzemplarze cywilne, bo samolot okazał się bardzo wielofunkcyjny.

Marek Gromaszek, prezes Zarządu Fundacji Lotniczy Lublin podkreśla, że Lublin to jedyny samolot, w historii dwudziestolecia międzywojennego i przemysłu lotniczego, którego nazwa zawierała w sobie nazwę miasta. Nic więc dziwnego, że pomysł stworzenia jego latającej repliki zjednoczył wiele środowisk.

– To wyjątkowa inicjatywa dla dziedzictwa naszego miasta. Do pięknej historii lotniczego Lublina odwołujemy się już od dawna – zaznacza Krzysztof Żuk, prezydent Miasta Lublina. – Fabryka Plagego-Laśkiewicza była fenomen dwudziestolecia międzywojennego. Warto nawiązywać do tego, co było dobre i z czego możemy być dumni.

– Jestem pewny, że inicjatywa jeszcze mocniej zintegruje środowisko naukowe i miasto – podkreśla prof. Konrad Gromaszek, prorektor ds. cyfryzacji i komercjalizacji PL. – Mamy doświadczenie w realizacji podobnych projektów, jak budowa trenażera czołgowego. Teraz wiedza naszych naukowców wesprze branżę lotniczą.

Wiodącą rolę w projekcie odgrywać będzie Wydział Mechaniczny Politechniki Lubelskiej.

– Naszym głównym zadaniem będzie stworzenie cyfrowego modelu samolotu oraz jego dokumentacji technicznej. Nie będzie to łatwe zadanie, bo do dziś nie zachowały się żadne dokumenty – mówi prof. Hubert Dębski, dziekan WM PL. – Na podstawie dostępnych zdjęć i wymiarów gabarytowych samolotu odtworzymy wszystkie szczegóły i elementy konstrukcyjne samolotu Lublin R-XIII.

Samolotu niezwykłego. Latająca replika nie będzie identyczna z modelem przedwojennym. Ten miał drewniane skrzydła. R-XIII, który teraz wzbije się w niebo, ma być zbudowany z innego materiału.

Fot. Tomasz Maślona