Choroby zakaźne zwierząt w woj. lubelskim. Służby weterynaryjne podsumowały 2024 rok

W ubiegłym roku na terenie naszego regionu mieliśmy 36 ognisk tej choroby – w tym lis (24), krowa (2), kot (4),sarna (1), pies (2), jenot (2), kuna (1). Pojawiły się one w powiatach: tomaszowskim – 22, hrubieszowskim – 9, zamojskim – 3, krasnostawskim – 1 i w biłgorajskim – 1.

W ramach akcji zwalczania wścieklizny przeprowadzono trzy akcje szczepienia lisów wolno żyjących. Jak informują służby weterynaryjne podczas każdej z nich wykorzystano 732,5 tys. dawek szczepionki, a koszt wszystkich akcji wyniósł ponad 13 mln zł.

Ponadto, w celu zatrzymania rozprzestrzeniania się wirusa wydane zostały Rozporządzenia Wojewody Lubelskiego. Jedno z nich dotyczy wprowadzenia obowiązku szczepienia kotów przeciwko wściekliźnie w powiatach biłgorajskim, hrubieszowskim, krasnostawskim, tomaszowskim i zamojskim oraz mieście Zamość. Ponadto, obowiązek szczepienia kotów został wprowadzony na terenie powiatu chełmskiego decyzją Powiatowego Lekarza Weterynarii w Chełmie. Jak dotąd w obszarach zagrożonych zaszczepiono w sumie ponad 12 tys. kotów oraz blisko 10 tys. psów.

Ponadto, wojewoda wydał Rozporządzenie w sprawie odstrzału sanitarnego lisów i jenotów w powiatach biłgorajskim, hrubieszowskim, krasnostawskim, tomaszowskim i zamojskim. Będzie on kontynuowany do końca lutego 2025 roku. Do tej pory odstrzelono 359 lisów oraz 2 jenoty.

Cały czas prowadzone są również działania informacyjne. Przykładem tego jest akcja prowadzona w szkołach, którą kieruje lubelski kurator oświaty.

Wysoce zjadliwa grypa ptaków (HPAI) i rzekomy pomór drobiu (ND)

Wysoce zjadliwa grypa ptaków to niezwykle zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa drobiu i ptaków dzikich. Jest groźna z uwagi na wysoką śmiertelność ptaków, szczególnie wśród stad indyków i kur, jak i łatwość rozprzestrzeniania się oraz brak możliwości leczenia. Jej wystąpienie ma duże znaczenie dla gospodarki.

W regionie w 2024 r. odnotowano 7 ognisk HPAI u ptaków hodowlanych – drobiu. Sześć z nich wystąpiło w gospodarstwach komercyjnych położonych na terenie gminy Uścimów (3 w styczniu i 3 w listopadzie) oraz jedno ognisko w gospodarstwie indywidualnym położonym w gminie Stężyca (w grudniu). Drób w takim przypadku jest wybijany, utylizowany oraz wykonywane jest oczyszczanie i dezynfekcja wstępna, a także wyznaczane są obszary objęte ograniczeniami. W sumie wybito ponad 1,5 mln sztuk kurcząt, indyków, i kaczek rzeźnych.

Rzekomy pomór drobiu, czyli choroba Newcastle (ND), jest jedną z najgroźniejszych chorób wirusowych występujących u drobiu obok wysoce zjadliwej grypy ptaków. Od 28 grudnia 2024 roku na terenie gminy Międzyrzec Podlaski stwierdzono 3 ogniska obejmujące łącznie ponad 765 tys. kurcząt. Procedura zwalczania tej choroby jest identyczna jak w przypadku wysoce zjadliwej grypy ptaków.

Ostatnie ognisko ND wystąpiło w gospodarstwie utrzymującym 77,5 tys. brojlerów kurzych.

– Stwierdzono zwiększone upadki ptaków, zmniejszone pobieranie paszy i wody, osowiałość. Badania laboratoryjne potwierdziły obecność w tym stadzie wirusa rzekomego pomoru drobiu. W dniu 13 stycznia 2025 r. otrzymano wyniki badań, stwierdzające wysoką zjadliwość wirusa, co powoduje, że dzisiaj, tj. 14 stycznia 2025 r. będzie wyznaczone trzecie ognisko ND (tj. drugie w 2025 roku) – informują służby prasowe wojewody lubelskiego.

We wszystkich ogniskach wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) i rzekomego pomoru drobiu (ND) działały zespoły ds. dochodzeń epizootycznych utworzone przez Lubelskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii.

Afrykański pomór świń (ASF)

Afrykański pomór świń to szybko szerząca się, zakaźna choroba wirusowa, na którą podatne są świnie domowe, świniodziki oraz dziki. W naszym regionie  mieliśmy 2 ogniska ASF w gospodarstwach (w sumie 12 świń), a także 121 ognisk u dzików. Oba stwierdzone przypadki ogniska ASF u świń wystąpiły na terenie powiatu hrubieszowskiego w gospodarstwach niekomercyjnych.

Województwo lubelskie znajduje się w obszarze objętym ograniczeniami tj. strefy I , II i III. Warto podkreślić, że największy obszar obejmuje strefa II (występowanie ognisk u dzików), co powoduje wysokie ryzyko wystąpienia ASF u świń (ze względu na stałą obecność rezerwuaru wirusa czyli u dzików). W roku 2024 stwierdzono mniej ognisk ASF w porównaniu do roku poprzedniego tj. w 2023 r., w którym stwierdzono 13 ognisk u świń w gospodarstwach i 392 ogniska u dzików.

Obowiązujące rozporządzenia wojewody lubelskiego i powiatowych lekarzy weterynarii

W zakresie zwalczania wścieklizny:

– Rozporządzenie Nr 25  Wojewody Lubelskiego z dn. 2 grudnia 2024 r. w sprawie wprowadzenia obowiązku szczepienia kotów przeciwko wściekliźnie  w powiatach biłgorajskim, hrubieszowskim, krasnostawskim, tomaszowskim i zamojskim, zmienione rozporządzeniem Wojewody Nr 27 z 6 grudnia 2024 r.

– Rozporządzenie nr 3  Powiatowego Lekarza Weterynarii w Chełmie z dnia 11 grudnia 2024 r.  w sprawie wprowadzenia obowiązku szczepienia kotów  przeciwko wściekliźnie na terenie powiatu chełmskiego i miasta Chełm.

– Rozporządzenie  Nr 7 Powiatowego Lekarza Weterynarii w Hrubieszowie z dnia 31 grudnia 2024 r. w sprawie zwalczania wścieklizny zwierząt na terenie gminy Horodło powiat hrubieszowski.

– Rozporządzenie Nr 1 Wojewody Lubelskiego Nr 1 z dnia 3 stycznia 2025 r. w sprawie zwalczania wścieklizny zwierząt na terenie powiatów biłgorajskiego, hrubieszowskiego, krasnostawskiego, tomaszowskiego i zamojskiego.

– Rozporządzenie Nr 2 Wojewody Lubelskiego z dnia 3 stycznia 2025 r. w sprawie zarządzenia odstrzału sanitarnego lisów i jenotów w powiatach biłgorajskim, hrubieszowskim, krasnostawskim, tomaszowskim i zamojskim.

Rozporządzenia dotyczące wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI):

– Rozporządzenie Nr 3 PLW Powiatowego Lekarza Weterynarii w Rykach z dnia 13 grudnia 2024 r. w sprawie wprowadzenia środków zmniejszających ryzyko wystąpienia wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na terenie powiatu ryckiego.

Rozporządzenia dotyczące rzekomego pomoru drobiu (ND):

– Rozporządzenie Nr 5 Powiatowego Lekarza Weterynarii PLW  w Białej Podlaskiej z dnia 30 grudnia 2024 r. w sprawie zwalczania rzekomego pomoru drobiu (ND) na terenie powiatu bialskiego

– Rozporządzenie  Nr 3 Wojewody Lubelskiego z dnia 7 stycznia 2025 r. w sprawie zwalczania rzekomego pomoru drobiu(ND) na terenie powiatów bialskiego, łukowskiego i radzyńskiego.

– Rozporządzenie Nr 4 Wojewody Lubelskiego z dnia 9 stycznia 2025 r. w sprawie szczepień ptaków przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu (ND) na obszarze województwa lubelskiego.

Rozporządzenia dotyczące zwalczania afrykańskiego pomoru świń wydawane są przez Powiatowych Lekarzy Weterynarii i dotyczą odstrzału sanitarnego dzików. Ich lista znajduje się w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego.