Do lubelskiej fabryki wróciły samoloty (foto)

Samoloty konstruowane niegdyś w lubelskiej fabryce samolotów wróciły do miejsca swej produkcji, czyli wyremontowanego niedawno zabytkowego hangaru przy ul. Wrońskiej 2. Choć tylko w formie modeli w skali 1:3, to stanowi to niewątpliwie krok w stronę podtrzymania lotniczych tradycji Lublina.

Hangary lotnicze przy ul. Wrońskiej 2 w Lublinie powstały około 1923 roku. Wzniesiono je na terenie Zakładów Mechanicznych E. Plage i T. Laśkiewicz w Lublinie, które jako jedne z pierwszych w Polsce rozpoczęły produkcję samolotów. W lubelskiej fabryce zbudowano m.in. pierwszy polski samolot, który wzniósł się w niebo w czerwcu 1921 roku.

>>> CZYTAJ TAKŻE: Kolejne zaskakujące odkrycie podczas budowy obwodnicy Chełma. Tym razem znaleziono szkielet dziecka sprzed ponad 4 tys. lat!

– W początkowym okresie produkowano tutaj jedno- i dwupłatowe myśliwce typu Ansaldo A-1 „Balilla” oraz maszyny typu Ansaldo A-300 na włoskiej licencji – przypomina Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Potem produkowano tu francuskie maszyny typu „Potez 15” i „Potez 25”. Następnie, ok. roku 1927 przystąpiono do realizacji serii słynnych „R-ek”.

– Były to samoloty między innymi rozpoznawcze, obserwacyjne, komunikacyjne, sanitarne, wodnosamoloty, zyskujące sławę również poza granicami Polski z uwagi na konstrukcję oraz zwycięstwa w międzynarodowych konkursach i rajdach lotniczych – precyzuje Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

W lutym 1936 roku zakłady zostały upaństwowione i odtąd funkcjonowały jako Lubelska Wytwórnia Samolotów. Powstawały tu już w stu procentach polskie konstrukcje, m.in. Lublin R–XIII, bombowce LWS–4 „Żubr”, samoloty łącznikowo-obserwacyjne RWD–14 „Czapla”, czy nowoczesne płatowce LWS–3 „Mewa”, których produkcję przerwało bombardowanie zakładów przez lotnictwo niemieckie w dniu 2 września 1939 roku. Po zakończeniu wojny Lubelska Wytwórnia Samolotów nie została reaktywowana.

Hangar przy ul. Wrońskiej jest jedynym zachowanym z trzech, które funkcjonowały na terenie zakładu w Lublinie. Te nieistniejące już zlokalizowane były w północnej części powojennych Lubelskich Zakładów Naprawy Samochodów i zostały rozebrane w latach 70. XX wieku.

>>> CZYTAJ RÓWNIEŻ: Archeologiczne sensacje z woj. lubelskiego

Niedawny remont hangaru obejmował szeroki zakres prac konserwatorskich i robót budowlanych.

– Po zdjęciu trapezowej blachy pokrywającej wszystkie elewacje pokazały się detale architektoniczne, które pieczołowicie poddano niezbędnym zabiegom konserwatorskim. W otwory okienne wmontowano metalową ślusarkę, wymieniono też pokrycie dachu – wyjaśnia Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Obecnie w hangarze oprócz modeli możemy podziwiać wystawę zdjęć oraz film poświęcony lubelskiej fabryce samolotów i związanym z nią ludziom.