Zabytkowe miasta z niemal zerowym zużyciem energii? Naukowcy mają na to sposób

Wizja zabytkowych centrów Karlovca, Palmanovy i… Zamościa funkcjonujących niemal bez zużycia energii staje się co raz bardziej realna. Wszystko za sprawą międzynarodowego projektu „Zero energy buildings for zero Energy neighbourhoods”, w którym udział biorą badacze z czterech europejskich krajów, w tym Polski.

Jak poprawić efektywność energetyczną historycznych dzielnic w Zamościu, Karlovcu i Palmanovie? Na to pytanie szukają odpowiedzi naukowcy z kilku państw biorący udział w projekcie „Zero energy buildings for zero Energy neighbourhoods”. Dlaczego akurat te miasta ? Ponieważ są niezwykle cenne – Zamość i Palmanova trafiły na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, ponadto wszystkie mają bogatą historię i architekturę, a do tego borykają się z tym samym problemem – stare kamienice ciężko dogrzać.

>>> CZYTAJ TAKŻE: Lubelscy naukowcy skanują w 3D… szaty liturgiczne

Jak zauważa kierownik projektu prof. Bogusław Szmygin z Katedry Konserwacji Zabytków Politechniki Lubelskiej, w Europie Środkowej ponad 80 proc. energii zużywanej w budynkach mieszkalnych pochłania ogrzewanie.

– Historyczne centra zabytkowych miast stanowią szczególne wyzwanie. Budynki historyczne mają niewspółczesne parametry i w konsekwencji często w pomieszczeniach nie jest osiągalny komfort cieplny na odpowiednim poziomie. Dlatego też, w celu ochrony środowiska i zapewnienia odpowiedniego standardu użytkowania, konieczna jest termomodernizacja historycznych budynków mieszkalnych – tłumaczy naukowiec.

W projekcie biorą udział badacze z Politechniki Lubelskiej, Energy Institute Hrvoje Požar w Chorwacji, Stendal University of Applied Sciences w Niemczech oraz Energy Management Agency of Friuli Venezia Giulia we Włoszech. Obecnie prace koncentrują się na stworzeniu cyfrowych map zabytkowych centrów. Taka mapa powstała już dla Zamościa.

– Wykorzystaliśmy dwa tysiące zdjęć wykonanych z drona oraz 45 skanów. Intensywne obliczenia trwały 5 dni – mówi dr inż. arch. Kamila Boguszewska z Katedry Konserwacji Zabytków.

Kolejnym krokiem będzie zebranie, analiza i interpretacja danych, a także dostosowanie spójnych planów działania do zróżnicowanych warunków klimatycznych i prawnych poszczególnych krajów.

Naukowcy wybrali już metodę poprawy efektywności cieplnej. Palmanova i Karlovac zdecydowali się na fotowoltaikę, Zamość postawił natomiast na ocieplanie ścian. W przypadku tego ostatniego poligonem doświadczalnym będzie oficyna Pałacu Zamoyskich.

– Zastosujemy płyty z różnych materiałów. Następnie dokonamy pomiarów i ocenimy, które dają najlepsze efekty, czyli pozwalają najbardziej zmniejszyć zużycie energii – zapowiada dr inż. arch. Kamila Boguszewska.

>>> CZYTAJ RÓWNIEŻ: Lubelska WSPA otwiera laboratorium sztucznej inteligencji

Rozwiązania, które okażą się skuteczne w Zamościu, Karlovcu i Palmanovie, zostaną zebrane i opisane. Na tej podstawie będą opracowane plany działania dla podobnych zabytkowych centrów. Z cyfrowych planów urzędnicy i zarządcy nieruchomości dowiedzą się m.in. ile energii zużywa konkretny budynek.

„Zero energy buildings for zero Energy neighbourhoods” to międzynarodowy projekt realizowany w ramach programu Interreg Europa Centralna, który potrwa do czerwca 2026 roku. Jego budżet ponad 2 mln euro.